Czy dziecko może oglądać TV? Wpływ oglądania bajek na rozwój dziecka

Dzieci zazwyczaj uwielbiają oglądać telewizję. Kolorowe postaci, wesołe piosenki i wciągające historie sprawiają, że nierzadko trudno oderwać je od telewizora. Czy jednak maluchy powinny oglądać TV? Sprawdź, jaki jest wpływ oglądania bajek na rozwój dziecka.

Spis treści:

• Niemowlę a telewizor – czy warto włączać maluchowi bajki?
• Wpływ oglądania bajek na rozwój dziecka
• Od kiedy dziecko może oglądać TV?
• Kiedy dziecko może oglądać bajki? Najważniejsze zasady
• Wpływ telewizji na dziecko – kilka słów na koniec

Niemowlę a telewizor – czy warto włączać maluchowi bajki?

W idealnym świecie rodzic jest zawsze wypoczęty i chętny do zorganizowania dziecku twórczej zabawy, a sama pociecha równie chętnie koloruje, układa puzzle, lepi figurki z plasteliny i robi mnóstwo innych kreatywnych rzeczy. Rzeczywistość często nie jest jednak tak prosta i kolorowa. Zmęczenie i mnóstwo obowiązków rodziców, a także znudzenie dziecka sprawiają, że twórcze formy zabawy nie zawsze się sprawdzają. W takich sytuacjach wybawieniem zarówno dla pociechy, jak i opiekuna zazwyczaj okazuje się telewizor. Czy jednak jest to dobre dla smyka rozwiązanie?

Oglądanie telewizji może przynieść dziecku pewne korzyści, jeśli odbywa się pod określonymi warunkami. Przede wszystkim istotny jest wiek, w którym dziecko może zacząć oglądać programy w telewizorze, na tablecie albo smartfonie.

Czy niemowlę może oglądać TV? Co do zasady im później dziecko zacznie korzystać z mediów cyfrowych, tym lepiej dla jego zdrowia i rozwoju. Maluchy poniżej 2. roku życia nie powinny mieć zatem styczności z ekranem komputera, telefonu czy telewizora. Co więcej, sprzęty włączone w tle również działają negatywnie na ich rozwój. Jeśli masz więc w domu maleństwo, lepiej nie włączać mu bajek ani programów w mediach cyfrowych. Staraj się również nie uruchamiać telewizora ani laptopa, gdy w pobliżu znajduje się Twoja mała pociecha.

Nawet jeżeli smyk nie wpatruje się w ekran lub monitor, to ruchome migotające obrazy oraz towarzyszące im dźwięki mogą dostarczać mu zbyt wielu bodźców i go rozpraszać. Ponadto tak małe dziecko nie rozumie przekazu płynącego z telewizora.

Zamiast przed telewizorem wolny czas warto spędzać na świeżym powietrzu. Na spacery z maluszkiem sprawdzi się wózek dziecięcy Anex M/Type 2023, a dla starszej pociechy Lionelo Julie One.

Wpływ oglądania bajek na rozwój dziecka

To jednak nie wszystko – wpływ oglądania bajek na rozwój dziecka jest znacznie większy, a telewizja wywołuje szereg negatywnych skutków. Sprawdź, czym grozi oglądanie TV przez maluchy.

Trudności z koncentracją

Jednym z negatywnych skutków oglądania bajek przez małe i nieco starsze dzieci mogą stać się spore problemy z koncentracją. Pociechy, które systematycznie oglądają programy w mediach cyfrowych przez parę godzin w ciągu dnia, mają kłopoty ze skoncentrowaniem się oraz utrzymaniem skupienia. Kontakt z ekranem urządzeń elektronicznych u niemowląt może niekorzystnie wpłynąć na rozwój struktur odpowiadających za te aspekty.

Kłopoty ze snem i zasypianiem

Negatywny wpływ oglądania bajek na rozwój dziecka objawia się też w postaci problemów pociechy ze snem. Wynika to przede wszystkim ze zbyt dużej ilości docierających do niej bodźców, a także niebieskiego światła emitowanego przez ekrany. Światło to hamuje wydzielanie przez organizm melatoniny, która odpowiada za właściwą regulację rytmu dobowego oraz utrzymanie prawidłowego cyklu czuwania i snu. W przypadku starszych smyków na kłopoty ze snem mogą też wpływać smutne, straszne i poruszające treści obecne w programach.

Pogorszenie kontaktów z rówieśnikami

Spędzanie czasu przed ekranem może skutkować pogorszeniem kontaktów z rówieśnikami. Dotyczy to zarówno małych, jak i starszych dzieci. Pociechy uzależnione od telewizji mogą mieć trudności z nawiązywaniem relacji. Mają też mniej czasu, aby bliżej poznać i zaprzyjaźnić się z kolegami.

Opóźnienie rozwoju mowy

Wpływ telewizji na dziecko może też mieć skutek w postaci opóźnień w procesie rozwoju mowy i słownictwa pociechy. Co istotne, dotyczy to nie tylko sytuacji, gdy maluch ogląda bajkę przed ekranem, ale też przypadków, gdy telewizor albo komputer jest włączony i działa w tle.

Z czego to wynika? Miej na uwadze, że smyk uczy się mówić, naśladując mamę i tatę oraz wchodząc z nimi w interakcję. Opiekun pokazuje mu, w jaki sposób się komunikować, a także nagradza go za to. Gratyfikacja nie występuje w przypadku oglądania przez pociechę telewizji, co ma negatywny wpływ na rozwój procesu nauki mowy u dziecka. Ponadto niemowlęta uczą się, wykorzystując wszystkie zmysły, a nie tylko wzrok i słuch, które niemal jako jedyne są używane podczas oglądania bajek.

Dowiedziono też, że maluchy poniżej 2. roku życia nie są w stanie uczyć się słów z bajek. Przysłuchiwanie się programom telewizyjnym nie sprawia więc, że smyk poznaje nowe słownictwo i zwroty. To wszystko prowadzi do zaburzenia procesu rozwoju mowy u najmłodszych dzieci i może skutkować zmniejszeniem liczby wypowiadanych przez nie słów.

Zmniejszona kreatywność

Ważnym elementem rozwoju malca jest rozbudzanie w nim kreatywności. Zabawy w naśladowanie postaci czy zwierząt, układanie klocków, malowanie, lepienie z ciastoliny czy nawet spacer w wygodnym wózku, takim jak model Cybex Coya Rosegold, pomagają ją rozwijać. Wpływ oglądania bajek na rozwój dziecka w zakresie kreatywności jest negatywny. Mocne bodźce z telewizora mogą wytrącać malucha z ustalonego rytmu, co przekłada się między innymi na problemy ze skupianiem się na zabawie, przerywanie jej czy częstsze porzucanie jednych i szukanie nowych zabawek. Poza tym bajki i programy pokazują dziecku określony i „odgórny” obraz rzeczywistości, co również zmniejsza kreatywność i zniechęca do używania wyobraźni.

Pogorszenie wzroku

Oglądanie bajek i innych programów telewizyjnych wpływa negatywnie na wzrok potomka. Dzieci zwykle intensywnie wpatrują się w ekran i mrugają rzadziej niż dorośli. To może prowadzić do suchości, zaczerwienienia, a nawet bólu oczu oraz niewyraźnego widzenia. Podczas oglądania telewizji czy bajki na komputerze dziecko jest skupione na obrazie, który znajduje się w małej odległości. Może mieć później przez to trudności z szybkim skupieniem wzroku na odległych obiektach, a ponowne „dopasowanie” oczu do widzenia dalszych obrazów może potrwać nawet parę godzin. Ponadto systematyczne oglądanie telewizji zwiększa ryzyko pojawienia się krótkowzroczności, a w efekcie wiąże się z koniecznością noszenia okularów.

Przeczytaj także: Wada wzroku u dziecka – jak ją rozpoznać i czy może się cofnąć?

Strata cennego czasu

Siedzenie przed monitorem lub ekranem i oglądanie bajek to także strata cennego czasu. Podczas niego dziecko mogłoby bawić się, nauczyć czegoś nowego czy chociażby obserwować to, co robią rodzice lub rodzeństwo.

Otyłość i wady postawy

Brak ruchu sprzyja otyłości. Z tej przyczyny wielogodzinne spędzanie czasu przed laptopem lub telewizorem zamiast na spacerze, zabawie i innych aktywnościach na świeżym powietrzu może prowadzić do zwiększenia wagi pociechy. Ponadto dzieci siedzące wiele godzin przed telewizorem zwykle podgryzają różne, często niezdrowe, przekąski. Oglądanie TV sprzyja też garbieniu się i innym wadom postawy, które mogą się pogłębiać wraz z wiekiem.

Od kiedy dziecko może oglądać TV?

Zbyt wczesne rozpoczęcie oglądanie bajek przez malca może bardzo negatywnie wpłynąć na jego rozwój. Im dłużej dziecko nie będzie oglądało telewizji, tym lepiej. Nie znaczy to jednak, że należy na zawsze zakazać dziecku korzystania z mediów cyfrowych. W przypadku starszych pociech oglądanie programów edukacyjnych i kanałów tematycznych może okazać się korzystne. Programy językowe, podróżnicze czy o tematyce zwierzęcej pomagają poszerzać zainteresowania i wiedzę oraz lepiej przyswoić język obcy. Dzięki nim pociecha może rozwinąć umiejętności i poprawić możliwości intelektualne.

Od kiedy dziecko może oglądać bajki i programy telewizyjne? Zgodnie z zaleceniami specjalistów (m.in. Amerykańskiej Akademii Pediatrii czy Światowej Organizacji Zdrowia) dzieci poniżej 2. roku życia nie powinny oglądać telewizji, niezależnie od treści programu. Instytut Matki i Dziecka obniżył nieco ten próg – zgodnie z ich rekomendacją telewizji nie powinny oglądać maluchy poniżej 18. miesiąca życia.

Od około 2. roku życia możesz stopniowo wprowadzać dziecku bajki. Zaleca się jednak, aby pociecha oglądała telewizję tylko przez kilka, maksymalnie kilkanaście minut dziennie. W przypadku dzieci trzy- i czteroletnich czas ten można wydłużyć do 20 minut dziennie, a pociech w wieku od 5 do 7 lat – do maksymalnie 40 minut. To pozwoli ograniczyć negatywny wpływ telewizji na dziecko.

Sprawdź również: Zabawy dla 2-latka – pomysły na czas spędzony z maluchem

Kiedy dziecko może oglądać bajki? Najważniejsze zasady

Aby oglądanie bajek i innych programów było bezpieczne dla dziecka, pamiętaj o przestrzeganiu kilku ważnych zasad. Przede wszystkim trzymaj się zaleceń specjalistów dotyczących czasu oglądania telewizji, a także wieku, kiedy dziecko może oglądać bajki. Ustal dzienne limity oglądania bajek i stanowczo ich przestrzegaj. To po stronie mamy czy taty jest wyznaczenie granic, określenie długości czasu spędzonego przed ekranem lub monitorem oraz jego egzekwowanie.

Zwróć uwagę, aby telewizor nie był włączony w tle, gdy w pomieszczeniu przebywa noworodek lub niemowlę. W przypadku starszych dzieci zawsze wybieraj programy i bajeczki dostosowane do etapu rozwoju oraz wieku pociechy. Unikaj bajek zawierających elementy przemocy. Miej też na uwadze, że bajki epatujące bogactwem intensywnych kolorów i szybką akcją mogą prowadzić do zbytniego pobudzenia dziecka. Dobrym wyborem są natomiast programy i bajki edukacyjne.

To rodzic powinien zadecydować o oglądaniu konkretnej bajki. Decyzji w tej kwestii nie powinno podejmować dziecko, gdyż może to skutkować włączeniem przez smyka niewłaściwych dla niego treści. Możesz natomiast razem z nim wybrać dany program spośród kilku proponowanych.

Nie włączaj dziecku telewizji podczas spożywania posiłku, niezależnie od tego, czy smyk korzysta jeszcze z krzesełka do karmienia, takiego jak model Kinderkraft Foldee, czy samodzielnie siedzi przy stole. Oglądanie bajki w czasie jedzenia sprawia, że malec robi to mechanicznie i nie skupia się na tej czynności. Nie odczuwa również smaku. W najgorszym przypadku może to prowadzić do występowania zaburzeń odżywiania.

Nie traktuj oglądania telewizji jako nagrody dla dziecka za dobre zachowanie albo wykonanie konkretnego zadania. Pamiętaj, że powinien to być tylko jeden z wielu sposobów spędzania wolnego czasu, a nie forma gratyfikacji dla pociechy.

Nie włączaj dziecku bajki przed jej pójściem spać. Telewizja nie przygotuje smyka do snu ani nie zadziała uspokajająco. Wręcz przeciwnie – może dodatkowo pobudzić, co utrudni zasypianie. Ponadto niewłaściwe programy oglądane przez dziecko mogą spowodować koszmary senne. Zawsze wyłączaj też telewizor i komputer podczas wypoczynku pociechy.

Jakie bajki są szczególnie polecane dla najmłodszych? Wybór jest ogromny. Do tych wartościowych i mądrych, a zarazem ciekawych i lubianych przez dzieci tytułów, należą m.in. „Psi patrol”, „Świnka Peppa”, „Bing”, „Marta mówi”, „My little Pony”, „Przytul mnie”, „Puffin Rock – Wyspa Puffinów”, „Tomek i przyjaciele”, „Ciekawski George” czy „Świat małego Ludwika”. Bajeczki znajdziesz na popularnych platformach streamingowych, w kanałach telewizyjnych oraz w internecie, np. w serwisie YouTube.

Wpływ telewizji na dziecko – kilka słów na koniec

Wpływ oglądania bajek na rozwój dziecka może być bardzo szkodliwy, dlatego zadbaj o mądre i rozsądne gospodarowanie czasem pociechy przed telewizorem. Zwróć uwagę nie tylko na to, kiedy dziecko może oglądać bajki, ale i w jaki sposób powinno to robić. Przestrzegaj naszych zaleceń, a oglądanie TV przez Twojego smyka będzie bezpieczne i przyjemne.

Jakie bajeczki lubi Twoje dziecko? Podziel się tym z nami w komentarzu. Sprawdź też bogaty asortyment sklepu Bobo Wózki. W naszej ofercie znajdziesz sprzęty i akcesoria niezbędne dzieciom w różnym wieku, takie jak wózek 2 w 1 Tutis Mio Plus Thermo, siedzisko fotelika Avionaut Aerofix RWF 2.0 C, wygodny leżaczek/bujaczek Lionelo Bella Set, krzesełka do karmienia, łóżeczka i szereg innych przydatnych produktów.