Kiedy dziecko samo je i jak je tego nauczyć?

Samodzielność, zwłaszcza w zakresie jedzenia, to jedna z podstawowych umiejętności nabywanych przez rozwijającego się maluszka. Dowiedz się, kiedy dziecko samo je i jak można je tego nauczyć.

Spis treści:

• Karmienie dziecka od pierwszych miesięcy
• Kiedy dziecko samo je?
• Jak nauczyć dziecko samodzielnego jedzenia?
• Wskazówki dla rodziców
• Już wiesz, jak nauczyć dziecko jeść łyżeczką samodzielnie

Karmienie niemowlęcia bywa bardzo absorbujące dla rodziców. Nic zatem dziwnego, że wielu z nich z niecierpliwością oczekuje na moment, gdy pociecha zacznie sama jeść. Nauka samodzielnego spożywania pokarmów nie jest trudna. Maluchy zazwyczaj są bardzo chętne do zdobywania nowych umiejętności, a jedną z nich jest właśnie jedzenie bez pomocy mamy i taty. Aby ułatwić rodzicom proces nauczania, a malcom zdobywanie tej wiedzy, przygotowaliśmy krótki poradnik. Sprawdź, kiedy i jak nauczyć dziecko samodzielnego jedzenia.

Karmienie dziecka od pierwszych miesięcy

W ciągu pierwszych miesięcy życia maleństwo powinno być karmione mlekiem z piersi lub modyfikowanym. W pierwszym przypadku lekarze zalecają, aby karmić maluszka na jego żądanie, czyli zawsze wtedy, gdy dziecko się tego domaga i potrzebuje. Jeśli smyk prawidłowo rośnie i przybiera na wadze, to wielkość i liczba zalecanych porcji może być orientacyjna – dziecko samo decyduje, ile i jak często zje posiłek.

W pierwszych tygodniach życia brzdąc może często domagać się jedzenia, a samo karmienie trwa dość długo. W 2.-3. miesiącu życia pory i czas posiłków powinny się unormować, a między kolejnymi karmieniami zazwyczaj jest około 3 godzin przerwy. Specjaliści zalecają wyłączne karmienie piersią przez 4-6 pierwszych miesięcy życia malucha. W tym czasie dziecko powinno zatem otrzymywać tylko mleko mamy, a dopiero po tym czasie można urozmaicić dietę, wprowadzając np. miksowaną, gotowaną marchewkę i inne warzywa.

W przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym obowiązują inne zasady – liczbę i wielkość posiłków należy dostosować do wieku i potrzeb dziecka, najlepiej po konsultacji z lekarzem. W ciągu pierwszych 6 miesięcy życia maleństwo powinno jeść pokarm oznaczony numerem 1, przeznaczony dla noworodków i najmłodszych niemowląt. Przez 1. miesiąc życia noworodka pory karmienia bywają nieregularne. Dopiero po tym czasie maluszek wypracowuje dobowy rytm snu i posiłków. Przez pierwsze 4 miesiące szkrab zazwyczaj spożywa 6-7 posiłków na dobę, a każdy z nich obejmuje ok. 110-140 ml mleka modyfikowanego.

Uwaga! Jeśli masz wątpliwości albo pytania dotyczące żywienia maluszka, skonsultuj się z lekarzem. Specjalista udzieli fachowej porady dotyczącej prowadzenia i ewentualnego wzbogacania diety maleństwa.

Rozszerzanie diety maluszka karmionego mlekiem mamy albo modyfikowanym może nastąpić po ukończeniu 17. tygodnia, najlepiej maksymalnie do 26. tygodnia życia. W tym okresie możesz stopniowo zacząć wprowadzać do jadłospisu maleństwa dodatkowe posiłki. Ważne, aby początkowo miały one gładką konsystencję, ponieważ dopiero ok. 9. miesiąca dziecko ma możliwość żucia i gryzienia. Wprowadzając kolejne produkty spożywcze, zachowuj 1-2 dni przerwy. Dzięki temu zauważysz ewentualne reakcje alergiczne na konkretny produkt spożywczy.

Na początku rozszerzania jadłospisu postaw na posiłki bazujące na jednym składniku, najlepiej warzywie. Dobrym wyborem są ziemniaczki, dynia, groszek albo brokuł. Nie stosuj cukru, soli ani innych przypraw. Nie zniechęcaj się, jeśli pierwsze próby rozszerzania diety okażą się bezowocne – to normalne i często potrzeba nawet kilkunastokrotnego podania danego posiłku, aby przekonać malca do jego smaku.

Kiedy dziecko samo je?

W ciągu pierwszych miesięcy życia maluszek je pokarm z piersi mamy albo butelki, a następnie jest karmiony łyżeczką przez rodzica. Nadchodzi jednak dzień, kiedy smyk zaczyna wykazywać zainteresowanie samodzielnym jedzeniem – dotyka posiłek rączkami i wkłada go do buzi, a w końcu sięga po łyżeczkę.

Nie obawiaj się też, że ten sposób karmienia spodoba mu się tak bardzo, że smyk nie będzie chciał używać sztućców – tego typu obawy nie mają potwierdzenia w rzeczywistości.

Pierwsze próby samodzielnego spożywania posiłków przychodzą wraz z rozszerzaniem diety dziecka. Malec otrzymuje do jedzenia kolejne produkty spożywcze – kolorowe, smaczne i nowe, nic zatem dziwnego, że budzą one jego zainteresowanie. W tym czasie dziecko powinno być karmione łyżeczką przez opiekuna. To istotny punkt w jego rozwoju, gdyż dzięki temu wzmacniają się mięśnie okrężne ust i poprawia się praca języka, co wpłynie między innymi na prawidłowy zgryz i wymowę w przyszłości.

Kiedy smyk zaczyna sam jeść łyżeczką, siedząc w wygodnym krzesełku do karmienia, takim jak Cybex Lemo albo Chicco Polly2start? Odpowiedź na to pytanie jest prosta i jednoznaczna: wtedy, kiedy jest gotowy. Dziecko, które chce być samodzielne, chętnie naśladuje dorosłych. Wspólne posiłki to dla niego okazja do obserwacji zachowań mamy i taty, a w efekcie pierwszych prób zjedzenia dania „na własną rękę”.

Na początku jest to jedzenie rączkami, ale już około 7.-8. miesiąca życia malec próbuje sam trzymać łyżeczkę. Na początku robi to dla zabawy, ale później zaczyna celować nią do ust w celu zjedzenia posiłku. Skutkiem jest nie tylko spożycie pokarmu, ale też ćwiczenie koordynacji ruchowej i umiejętności chwytania. Potrafi też jeść z łyżeczki podawanej przez rodzica. Aby ułatwić naukę jedzenia z łyżeczki, nakładaj na nią niewielkie porcje pożywienia.

Zachęcaj pociechę do tego, aby otworzyła usta, mówiąc do niego albo delikatnie dotykając łyżką wargi dziecka. Wkładaj łyżkę do ust poziomo, aby smyk mógł zagarnąć wargami jedzenie. Jeśli na początku malec reaguje zaciśniętymi ustami, nie przejmuj się – to naturalny odruch, który po pewnym czasie zanika. Poczekaj chwilę, a kiedy dziecko zluzuje ucisk, powoli wyjmij łyżkę. Nie stawiaj bokiem ani nie obracaj jej w buzi – łyżka powinna być zawsze ustawiona poziomo w jamie ustnej.

Przed podaniem drugiej łyżeczki z pokarmem upewnij się, że smyk zjadł to, co miał w buzi. Nie przejmuj się, jeśli część jedzenia wypada mu z ust albo wypływa na brodę – to normalny stan, wynikający z braku wprawy w jedzeniu, zwłaszcza u młodszych dzieci. Kiedy po pewnym czasie pociecha opanuje umiejętność przeżuwania i połykania, problem zniknie.

Od kiedy dziecko je samo? W wieku około 10-12 miesięcy zwykle zanika już jedzenie rączkami, a niemowlę chce samo jeść łyżeczką. Trzyma ją całą dłonią i zanurza w jedzeniu. Coraz lepiej radzi sobie z gryzieniem pokarmów. Umie ponadto pić przez słomkę, a także przytrzymać kubek albo butelkę obiema dłońmi. Pije nieprzerwanie z naczynia z 4-5 połknięciami.

Uznaje się, że dziecko rozpoczynające swą edukację w żłobku bądź przedszkolu powinno umieć już jeść samodzielnie łyżeczką. Nie jest to jednak reguła. Bywa zresztą, że właśnie w żłobku smyk zdobywa tę umiejętność. Dzieci uczą się przez naśladownictwo. W obecności innych jedzących kolegów i koleżanek, które już potrafią korzystać ze sztućców, nauka samodzielnego jedzenia łyżką może przebiegać sprawniej i łatwiej.

Jak nauczyć dziecko samodzielnego jedzenia?

Wiesz już, kiedy dziecko samo je. A jak nauczyć dziecko jeść samodzielnie? To cenna umiejętność w rozwoju maluszka. Warto ją wspierać i pomóc smykowi w jej nabyciu.

Przede wszystkim wybierz odpowiedni czas. Maluszek powinien być gotowy na to fizycznie i psychicznie. Nie powinien zatem wypychać językiem jedzenia, które ma w ustach. Nie może również być głodny, dlatego przed rozpoczęciem prób podaj mu nieco mleka, aby zaspokoić większy głód. Możesz też rozpocząć naukę 1-1,5 godziny po karmieniu. Nie próbuj nauki w czasie, gdy maluszek jest rozdrażniony (np. z powodu ząbkowania) albo śpiący.

Pamiętaj! Bądź cierpliwa/y, nie przyspieszaj nauki i nie rób nic na siłę. Malec, który nie jest jeszcze gotowy i nie radzi sobie zbyt dobrze z samodzielnym jedzeniem, może się do tego zniechęcić, a przez to na jakiś czas odmówić jedzenia posiłków łyżeczką.

Nauka samodzielnego jedzenia jest łatwiejsza z właściwym wyposażeniem. Dlatego zadbaj o zaopatrzenie maluszka w specjalne łyżeczki dla dzieci. Wybierz gładkie, odpowiednio duże i grube sztućce plastikowe, które są lekkie, bezpieczne i wygodnie leżą w dłoni. Sprawdź, czy łyżeczki się nie łamią ani nie pękają – odłamane drobne elementy mogą zostać połknięte przez dziecko. Plastik, z którego wykonano sztućce, powinien mieć odpowiedni atest.

W nauce trzymania sztućców i samodzielnego jedzenia z pewnością pomoże kształt i faktura łyżeczki – dobrze, aby była ona odpowiednio wyprofilowana, co zapewni pewny chwyt małej dłoni. Niektóre modele są pokryte antypoślizgowym materiałem, który redukuje ryzyko wyślizgnięcia się łyżki z dłoni.

Istotne jest także stosowne przygotowanie miejsca do nauki. Pierwsze próby z pewnością skończą się wyrzucaniem jedzenia na stół, podłogę, a nawet na ściany. Dlatego warto znaleźć takie miejsce, które łatwo wyczyścić, najlepiej z dala od ścian i tapicerowanych mebli. Pod krzesełkiem do karmienia rozłóż ceratę.

Wskazówki dla rodziców

Jak nauczyć dziecko jeść łyżeczką samodzielnie? Nauka samodzielnego jedzenia będzie łatwiejsza dzięki kilku wskazówkom.

Podawaj dziecku posiłki w miseczkach z przyssawkami, które ułatwiają przytwierdzenie do blatu. Dzięki temu zmniejszysz ryzyko przewrócenia się naczynia i wylania jedzenia. A gdzie powinna siedzieć pociecha? W tej kwestii zwróć uwagę na jej upodobania. Niektóre dzieci preferują kolana rodzica, a inne wolą wygodne krzesełko do karmienia, takie jak model Stokke Tripp Trapp albo Childhome Evolu 2. Docelowo dziecko powinno siedzieć w krzesełku, jednak jeśli na początku czuje się pewniej na kolanach u mamy czy taty, pozwól mu na to.

W nauce bardzo pomocne są wspólne posiłki. Przy rodzinnym stole smyk może obserwować rodziców i rodzeństwo, co ułatwia podejmowanie prób samodzielnego jedzenia. Ponadto dziecko chwalone i wspierane za swoje wysiłki ma więcej chęci do dalszego ćwiczenia nowej umiejętności.

Aby zachęcić malucha do jedzenia, podawaj mu jego ulubione potrawy. Dobrym wyborem są posiłki półpłynne, a jednocześnie odpowiednio gęste, które łatwo nałożyć na łyżkę. Na początku pomagaj mu w nakładaniu dań na łyżeczkę. Nie nabieraj dużych porcji, które mogą być trudne do zgryzienia i połknięcia. Możesz również podzielić jedzenie na dwie porcje: w jednej miseczce umieść mniejszą ilość, a w drugiej więcej pokarmu. Próbujcie jeść na dwie ręce i z dwóch naczyń – z pierwszego malec je sam łyżeczką, a z drugiego Ty go karmisz.

W celu ochrony ubrania malca przed zabrudzeniem, korzystaj z dużego śliniaka. Zapewne część jedzenia i tak wyląduje na koszulce, spodniach, krzesełku do karmienia, a nawet na podłodze, ale będzie go mniej.

Już wiesz, jak nauczyć dziecko jeść łyżeczką samodzielnie

Samodzielne jedzenie to ważna umiejętność w życiu niemowlęcia. Nie zawsze jej zdobycie jest proste, ale dzięki naszym wskazówkom nauka będzie łatwiejsza. Okres, kiedy dziecko je samo łyżeczką, bez pomocy mamy lub taty, to powód do dumy rodzica – to znak, że malec intensywnie się rozwija i staje coraz bardziej samodzielny.

Czy Twoja pociecha je już sama łyżeczką? Jakie są Twoje sposoby na wsparcie malucha w zdobywaniu tej cennej umiejętności? Podziel się z nami swoimi doświadczeniami w komentarzu.

Zobacz również bogaty asortyment sklepu BoboWózki. W naszej ofercie znajdziesz sprzęty i akcesoria dla dzieci w różnym wieku. Proponujemy produkty od renomowanych marek, gwarantujących wysoką jakość i bezpieczeństwo swych wyrobów. Wszystkie przedmioty zostały wybrane przez naszych doświadczonych specjalistów. Zobacz krzesełka do karmienia Peg Perego Tatamia Follow Me i Chicco Crescendo Up, a także wózki, foteliki samochodowe, leżaczki, łóżeczka, bujaczki i wiele innych przydatnych produktów. Nasi eksperci pomogą Ci również w wyborze odpowiedniego modelu, najlepiej dostosowanego do potrzeb Twojej pociechy.