Kiedy dziecko zaczyna widzieć? Pierwsze etapy rozwoju wzroku u niemowląt

Noworodek rodzi się z zapuchniętymi oczkami, a jego widzenie znacznie różni się od tego, jak świat oglądają jego rodzice czy starsze rodzeństwo. Dowiedz się, kiedy dziecko zaczyna widzieć i jakie są pierwsze etapy rozwoju wzroku u niemowląt.

Spis treści:

• Wzrok noworodka – pierwsze dni życia
• Rozpoznawanie kształtów i ruchów – 2-4 miesiące
• Rozwój widzenia kolorów – 4-6 miesięcy
• Wzrok przestrzenny i koordynacja wzrokowo-ruchowa – 6-12 miesięcy
• Monitorowanie i wspieranie rozwoju wzroku dziecka
• Kiedy dziecko zaczyna widzieć? Podsumowanie

Już w 7. tygodniu życia płodowego u maluszka zaczynają kształtować się zawiązki oczu, a tydzień później zaczynają rosnąć powieki. Około 25. tygodnia malec zaczyna reagować na silny strumień światła przenikający przez powłoki brzuszne mamy. Nadal ma jednak zamknięte oczy, które otworzy dopiero 2 tygodnie później – około 27. tygodnia wykształca się u niego siatkówka i zdolność otwierania powiek. Naukowcom nie udało się ustalić, czy maleństwo widzi coś w brzuchu mamy. Wiadomo natomiast, co obserwuje po przyjściu na świat. W tym artykule wyjaśniamy, kiedy dzieci zaczynają widzieć i na czym polegają kolejne etapy rozwoju narządu wzroku u maluszków.

Wzrok noworodka – pierwsze dni życia

Mimo że w okresie prenatalnym u malca następuje intensywny rozwój narządu wzroku, to po narodzinach dziecka, nie jest on jeszcze w pełni rozwinięty. Nic dziwnego – przecież w brzuchu u mamy panuje ciemność i sprawne oczy nie były dziecku właściwie do niczego potrzebne. Ponadto nierozwinięty zmysł wzroku stanowi swego rodzaju mechanizm obronny, umożliwiający ucieczkę od zbyt dużej ilości bodźców.

Panuje dość powszechne przekonanie, że krótko po urodzeniu noworodek nic nie widzi. Wynika ono przede wszystkim z zaobserwowania braku reakcji maluszka na twarze rodziców, zabawki oraz inne bodźce. To błędna opinia – noworodek ma zdolność widzenia, ale jest ona znacznie ograniczona. Zmysł wzroku jest najsłabiej rozwiniętym zmysłem u maluszków po urodzeniu. W pierwszych dniach życia noworodek jest krótkowidzem – nie widzi na dalekie odległości. Jego wzrok sięga na odległość zaledwie 20-38 centymetrów. Według niektórych źródeł odległość ta jest jeszcze mniejsza i wynosi maksymalnie do około 30 cm od jego twarzy. Malec nie widzi kształtów – wszystko to, co znajduje się dalej, jest rozmazane i wygląda tak, jakby smyk widział wszystko przez zamazaną, mleczną szybę. Ostrość widzenia u tak małych dzieci nie przekracza zwykle 10% ostrości widzenia u przeciętnej osoby dorosłej.

Wiesz już, kiedy noworodek zaczyna widzieć – dzieje się to już od pierwszych chwil po narodzinach. Jednak jego zdolność widzenia jest bardzo ograniczona nie tylko w zakresie odległości, ale też kolorystyki. Początkowo maleństwo nie rozróżnia kolorów, a tylko reaguje na silnie kontrastujące barwy światła. Widzi tylko czerń, biel oraz odcienie szarości. Świadczą o tym odruchy wpływające na percepcję wzrokową, takie jak np. rozszerzanie się lub zwężanie źrenic przez mięsień tęczówki pod wpływem światła. Dzięki temu mogą one reagować na ciemność bądź światło.

Jako że w 1. miesiącu życia smyk dostrzega kontrastowe zestawienia czerni i bieli, warto podarować mu zabawki w tych kolorach. Miękkie książeczki, kostki, piłki i inne gadżety w czarno-białe pasy i motywy przykują jego uwagę i pomogą w prawidłowym rozwijaniu narządu wzroku. Kiedy dziecko zaczyna widzieć pozostałe barwy? Zaczyna je dostrzegać po upływie 3.-4. tygodnia życia. Najpierw jest to czerwień (dlatego bardzo często zabawki dla niemowląt są właśnie w tym kolorze), a dopiero w kolejnych tygodniach kolory niebieski, żółty i zielony. W tym czasie zatem warto kupować smykowi duże zabawki w jaskrawych barwach i odcieniach i wkładać do łóżeczka, np. bezpiecznego Maxi Cosi Home Iora.

Uwaga! Zbadano, że w pierwszych dniach życia maluszki gorzej widzą to, co znajduje się w centrum ich pola widzenia, a lepiej to, co mieści się na obrzeżach. Z tego wynika, że noworodki nie widzą jeszcze przestrzennie.

Niemowlęta nie potrafią jeszcze precyzyjnie ocenić, co znajduje się dalej, a co bliżej. Ich świat istnieje tylko w dwóch wymiarach, a obraz, który dostrzegają, jest płaski. Dopiero po paru miesiącach narząd wzroku maluszka rozwinie się i stanie się na tyle dojrzały, że pozwoli na rozróżnianie także innych kolorów i widzenie przestrzenne. Dopiero z czasem nabierze wymiarowości i ostrości. Miesięczne niemowlę próbuje natomiast koncentrować wzrok na przedmiotach i śledzić ich ruch.

Poszukujesz bezpiecznych i wygodnych akcesoriów dla niemowlęcia? Zobacz krzesełko do karmienia Maxi Cosi Home Minla, fotelik samochodowy Britax Baby-Safe 5Z2 oraz leżaczek, fotelik i krzesełko w jednym Chicco Baby Hug 4w1 Air.

MAXI COSI HOME IORA łóżeczko dostawne

879 zł

ZOBACZ

BABY BJORN BALANCE SOFT leżaczek

869 zł

ZOBACZ

Stokke Flexi Bath wanienka + wkładka dla noworodka

368 zł

ZOBACZ

Rozpoznawanie kształtów i ruchów – 2-4 miesiące

Kolejne tygodnie życia maleństwa przynoszą sporo zmian w kwestii rozwoju wzroku. Po 1. miesiącu życia dziecko widzi już kolor zielony, a pomiędzy 2. a 3. miesiącem ma zdolność obserwacji na odległość ok. 60 cm. Zaczyna ruszać gałkami ocznymi i potrafi podążać wzrokiem za poruszającymi się przedmiotami i za rodzicami. Dlatego w tym czasie warto zamontować nad jego łóżeczkiem karuzelę.

Pod koniec 2. miesiąca smyk umie skupiać uwagę na twarzy osób, które się nad nim pochylają, np. podczas kąpieli w wanience, takiej jak Stokke Flexi Bath. Rozpoznaje ich mimikę i rysy twarzy oraz zaczyna odpowiadać uśmiechem na uśmiech. Patrzy dwoma oczkami w to samo miejsce – wcześniej mogło się wydawać, że jedno oczko patrzy na coś innego niż drugie, co jest normalnym zjawiskiem u najmłodszych smyków.

W 3. miesiącu życia mózg dziecka potrafi już połączyć informacje z obu oczu w jeden spójny obraz. Widziany obraz jest nadal rozmyty, ale zarazem przestaje być płaski. W tym czasie zanika widzenie podwójne, którego miejsce zajmuje widzenie trójwymiarowe. Malec zaczyna też rozpoznawać żółty kolor. W widoczny sposób zmniejsza się jego wrażliwość na światło – w efekcie maleństwo nie musi już mrużyć oczu tak często jak kiedyś.

Po ukończeniu 3. miesiąca smyka zaczyna rozpoznawać poszczególne osoby. Uczy się także dostrzegać detale w otaczającym go świecie – interesują go kolczyki i naszyjnik mamy, zabawki znajdujące się w pobliżu czy kolorowe przedmioty wydające dźwięki. Zaczyna dostrzegać własne dłonie – coraz chętniej obserwuje je, macha nimi i wkłada do buzi.

4-miesięczny malec zaczyna rozpoznawać niebieski kolor. Dziecko umie też w przybliżeniu określić odległość. Jego ostrość widzenia nie jest nadal najlepsza, ale z całą pewnością zmiany w rozwoju jego narządu wzroku są zauważalne. W tym czasie dość intensywnie rozwija się też u niego zmysł dotyku, co przekłada się na poprawę koordynacji między okiem a ręką. Dzięki temu dziecko nie tylko rozpoznaje swą ulubioną zabawkę, ale też umie już po nią sięgnąć i próbuje ją chwycić.

W okresie od 2. do 4. miesiąca maluszek zmienia się – od słabo widzącego, nierozróżniającego barw i szczegółów smyka z rozbieganymi oczkami do malca rozpoznającego już kilka kolorów, kształty i twarze osób, reagującego na ruch i śledzącego poruszające się postaci.

W czym bezpiecznie i komfortowo przewozić dziecko? Sprawdź polecane foteliki: Kiddy Evulona i-Size 2 oraz Britax Kidfix i-Size.

Rozwój widzenia kolorów – 4-6 miesięcy

Pięcio- lub sześciomiesięczny brzdąc nie tylko interesuje się swoimi dłońmi, ale też stopami. To sprawia, że zaczyna poruszać główką, czego efektem jest poszerzenie pola widzenia. Maluszek nadal rozwija widzenie trójwymiarowe i widzi więcej – nie tylko to, co znajduje się w jego bliskim otoczeniu. Dzięki tak dużej zmianie w odbiorze otaczającego go świata smyk coraz chętniej poznaje otoczenie. Świat wokół postrzega coraz wyraźniej i bardziej szczegółowo, przez co staje się on dużo ciekawszy. Między innymi z tej przyczyny sporo maluchów w tym wieku zaczyna się już przemieszczać – turlać, pełzać, a w końcu też raczkować.

Po 5. miesiącu szkraby umieją już całkiem dobrze skupiać wzrok na różnych przedmiotach. Kiedy spostrzegą ulubioną albo interesującą zabawkę, ich oczka “nie uciekają” i nie poruszają się tak, jak wzrok noworodka. Coraz bardziej poprawia się też ich koordynacja ręka-oko oraz widzenie kolorów. Maluch całkiem dobrze widzi już czerń, biel, odcienie szarości, a także kolor czerwony, żółty, niebieski i zielony.

Wzrok przestrzenny i koordynacja wzrokowo-ruchowa – 6-12 miesięcy

Po 6. miesiącu życia u niemowlęcia następuje poprawa widzenia przestrzennego i głębi ostrości. Brzdąc zaczyna dostrzegać i obserwować dalej zlokalizowane obiekty. Z uwagą ogląda też trzymane w ręku zabawki i wychwytuje coraz więcej detali. Nadal doskonali koordynację ruchowo-wzrokową. Dzięki temu, że chętnie się porusza, może podchodzić do tego, co zauważy. W efekcie chętnie podpełza czy próbuje raczkować na przykład do zabawki, którą spostrzegł na podłodze albo łyżeczki, która mu wypadła z rączki podczas jedzenia w krzesełku, takim jak polecany model Stokke Trip Trapp.

Wzrok rocznego dziecka osiąga podobną sprawność, jak u dorosłego. Już po ukończeniu 8. miesiąca malec zaczyna widzieć świat prawie tak samo dobrze, jak mama czy tata. Dostrzega głębię, kontrasty, odcienie i niuanse barwne, jednakże widziany obraz nadal jest nieostry – ostrość widzenia u dzieci 12-miesięcznych jest na poziomie zaledwie połowy ostrości osób dorosłych. To całkowicie normalne – narząd wzroku dziecka nie ustaje w rozwoju. Ostrość, podobnie jak kontrast obrazu i widzenie trójwymiarowe poprawią się znacząco w kolejnych miesiącach.

Monitorowanie i wspieranie rozwoju wzroku dziecka

Wiedza na temat tego, kiedy niemowlę zaczyna widzieć, jest bardzo przydatna do oceny prawidłowego rozwoju pociechy w tym zakresie. Dzięki naszym wskazówkom wiesz już, jak przedstawiają się kolejne etapy rozwoju narządu wzroku. To pomoże Ci też w monitorowaniu i właściwym wspieraniu rozwoju malca.

Uwaga! Specjaliści informują, że jeśli mózg dziecka nie nauczy się prawidłowo widzieć do trzeciego, najpóźniej do piątego roku życia, to w późniejszym okresie nie da się nadrobić straconego czasu. Dlatego tak ważne jest mądre wspieranie rozwijającego się wzroku dziecka już od pierwszych dni jego życia.

W jaki sposób wspierać wzrok malca? Stosuj się do poniższych wskazówek:

• kilkutygodniowemu dziecku pokazuj z odległości kilkunastu centymetrów czarno-białe figury geometryczne, najlepiej na kartach książeczek. Możesz również zrobić karuzelę nad łóżeczkiem z elementów czarno-białych;
• czytaj i pokazuj smykowi książeczki z obrazkami. Podczas czytania zasłaniaj mu po kolei oczy i sprawdzaj, jak reaguje. Jeżeli malec będzie gorzej widział na jedno oczko, zacznie okazywać swoje niezadowolenie;
• zbliżaj, oddalaj i przesuwaj na boki zabawki. Sprawdzaj, czy dziecko skupia na nich wzrok i wodzi za nimi oczami. Możesz urozmaicić tę zabawę, zasłaniając naprzemiennie oczy dziecka. To dobry sposób na zabawę w leżaczku, np. modelu Baby Bjorn Balance Soft;
• do 2. roku życia nie pozwalaj smykowi patrzeć w ekran tabletu ani smartfona. Niebieskie światło emitowane przez te sprzęty są szkodliwe dla jego mózgu i wzroku, gdyż mogą uszkodzić siatkówkę;
• nigdy nie pal przy malcu i nie dopuszczaj, aby malec przebywał w zadymionym pomieszczeniu. Dym papierosowy stanowi jedną z kluczowych przyczyn rozwoju chorób oczu u dzieci.

Pamiętaj! Powyższe porady dotyczą dzieci urodzonych o czasie – wcześniaki powinny pozostawać pod stałą opieką okulisty, który indywidualnie wskaże konkretne zalecenia wspierające ich rozwój.

Kiedy dziecko zaczyna widzieć? Podsumowanie

Wiesz już, kiedy noworodki zaczynają widzieć – dzieje się to już od pierwszych dni życia, jednak ich zmysł wzroku jest na początku bardzo ograniczony. Dopiero kolejne tygodnie i miesiące przynoszą ogromne zmiany w tym zakresie. Malec zaczyna widzieć przestrzennie, dostrzega różne kolory i odcienie, a także rozpoznaje twarze bliskich i szczegóły otaczających go przedmiotów. Kilka pierwszych miesięcy to bardzo ważny czas dla rozwoju narządu wzroku, który może zaważyć na jakości wzroku w późniejszym życiu malca. Dlatego warto wspierać pociechę w tym procesie. Dzięki naszym wskazówkom będzie to łatwe i skuteczne. Czy wiesz, w jaki inny sposób wspierać rozwój wzroku u brzdąca? Podziel się z nami swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami.

Zobacz też bogaty asortyment sklepu BoboWózki. Oferujemy wysokiej jakości produkty wybrane przez ekspertów, takie jak fotelik samochodowy Maxi Cosi Pebble 360 z bazą FamilyFix, krzesełko do karmienia Bloom Fresco Chrome White, wózki głębokie i spacerowe, meble do pokoju dziecięcego, łóżeczka oraz szereg innych sprzętów i akcesoriów.