Nauka odpieluchowania to bardzo ważny etap w życiu każdego maluszka. Wymaga od dziecka czasu, a od rodziców cierpliwości i obserwowania smyka, czy jest już gotowy na tak poważną zmianę. Kiedy zacząć odpieluchowanie i jak nauczyć dziecko sikać na nocnik?
Spis treści
Nauka sikania na nocnik a komunikacja dziecka
Choć na początku może się wydawać, że odczytywanie sygnałów wysyłanych przez dziecko jest trudne, już po kilku miesiącach wspólnego życia z bobasem rodzice doskonale rozumieją znaki wysyłane przez swoje dzieci.Są niemowlęta, którym nie przeszkadza pełna pielucha i takie, które momentalnie sygnalizują ten stan poprzez płacz i niezadowolenie. Niektóre mają bardzo wrażliwą skórę i już po kilku minutach od oddania moczu na ich skórze pojawiają się odparzenia, wysypka lub zaczerwienienie.
Moment, gdy zaczynamy zastanawiać się nad koniecznością odpieluchowania dziecka bywa bardzo różny. W większości wypadków pomysł na pożegnanie z pieluchą zjawia się w głowach domowników dopiero po 2. urodzinach.
Z pewnością nie raz słyszymy liczne wskazówki i pytania od krewnych, którzy dopytują, czy dziecko jeszcze korzysta z pieluszki. Nie warto jednak ulegać presji. Samodzielnie zdecydowuj, kiedy jest dobry czas, nie tylko na zamianę pieluchy na nocnik, ale także inne czynności, jak rozszerzanie diety. W przypadku tego ostatniego warto rozważyć posiadanie praktycznego krzesełka do karmienia. O ile jednak zmiana diety nie wydaje się być bardzo skomplikowanym procesem, o tyle nauka sikania na nocnik może być dla rodzica nie lada wyzwaniem.
Jak nauczyć dziecko sikać na nocnik? Daj sobie czas
Zanim przystąpisz do procesu odpieluchowania maluszka pamiętaj, że prawie nigdy nie dzieje się to z dnia na dzień. Nauka sikania na nocnik może trwać nawet kilka miesięcy i często warto rozgraniczyć czas w ciągu dnia od nocnego odpoczynku. W wielu sytuacjach maluszki potrafią doskonale sygnalizować potrzeby fizjologiczne w dzień, zaś w nocy jeszcze przez kilka miesięcy sypiają z pieluszką. Uważa się, że dziewczynki nieco szybciej zyskują tę umiejętność, niż chłopcy, ale nadal jest to sprawa bardzo indywidualna.
Fakt, od kiedy zacząć odpieluchowanie, może wiązać się z porą roku, w której urodziło się dziecko. Zdecydowanie łatwiej jest wdrażać ten proces latem niż zimą, gdy maluch nosi na sobie kilka warstw ubrań. Z tego względu czasami warto poczekać kilka tygodni dłużej i rozpocząć nowy etap w życiu dziecka, kiedy będziemy mieć do tego sprzyjające nie tylko nastawienie, ale i warunki.
Kiedy zacząć odpieluchowanie? Nieco o fizjologii
Przed wyborem sposobu, jak nauczyć dziecko sikać do nocnika, przyda Ci się kilka informacji na temat dziecięcej anatomii. Nasze babcie i mamy nierzadko już w okolicy 1. urodzin próbowały odpieluchowywać maluchy. Z pewnością wiązało się to też z motywacją ówczesnych rodziców do zakończenia żmudnego okresu prania jednorazowych pieluch tetrowych. Jednak w żaden sposób nie korespondowało z fizycznymi możliwościami dziecka i tylko wydłużało proces odpieluchowania.
Tak samo sprawa wygląda w przypadku rozszerzania diety. Zanim smyk wykształci umiejętność samodzielnego spożywania posiłków, będzie chciał ich dotykać, bawić się jedzeniem, sprawdzać jego konsystencję. Z pewnością przyda się wtedy krzesełko do karmienia z szeroką tacą.
Zobacz też: Jak przewijać noworodka w prawidłowy sposób?
Gotowość dziecka do nauki korzystania z nocnika
Specjaliści uważają, że prawie żaden maluszek poniżej 18. miesiąca życia nie przejawia najważniejszych oznak gotowości odpieluchowania. Najwięcej z nich pojawia się między 2. a 4. rokiem życia. Ponieważ każde dziecko rozwija się w swoim bardzo indywidualnym tempie, i tu nie powinniśmy przyspieszać tego momentu. Nie ma jednego idealnego czasu na rozpoczęcie treningu czystości. Wspomnianych oznak gotowości może być nawet kilkanaście, a najważniejsze z nich to niezauważalne gołym okiem zwiększenie pojemności pęcherza.
Pojemność pęcherza wzrasta najintensywniej między 18. a 24. miesiącem życia.
Oznaki gotowości pęcherza:
- Coraz dłuższe, ponad dwugodzinne przerwy między sikaniem i wstawanie z drzemki z suchą pieluszką.
- Świadomość potrzeby wypróżnienia się.
- Sygnalizowanie słowami lub wyrazem twarzy, że pieluszka zrobiła się pełna.
- Niektóre dzieciaki szukają intymnego miejsca do załatwienia się, inne chowają się, gdy chcą zrobić kupkę.
- Starsze niemowlęta mogą pokazywać na pieluszkę, zaciskać nogi lub zmieniać chwilowo swoje zachowanie, poprzez niezadowolenie lub nadmierne wiercenie się.
Dzieci między 2. a 3. rokiem życia mogą już bardzo sprawnie komunikować chęć zmiany pieluszki na świeżą. Po wypróżnieniu domagają się, by je przebrać, podobnie jak świadomie sygnalizują inne potrzeby, np. uczucie pragnienia, głodu lub zimna. Jeżeli rodzice dużo mówią do swojego potomstwa, najprawdopodobniej wśród pierwszych słów bobasa pojawią się słowa, dzięki którym rodzic zauważy szybciej pełną pieluchę.
Z pewnością przydatny jest zaawansowany fizyczny rozwój dziecka – stabilne wstawanie, siadanie, chodzenie bez pomocy opiekuna. Maluszki uwielbiają naśladować swoich rodziców i pozostałych członków rodziny. Praktyczna okazuje się umiejętność samodzielnego zdejmowania spodni lub próby ubierania się o własnych siłach. Brzdące zwykle towarzyszą swoim rodzicom we wszystkich czynnościach, nawet tych w toalecie. Dzięki temu uczą się przez naśladowanie i być może chęć ubrania „dorosłej” bielizny będzie czynnikiem, który zachęci smyka do pożegnania pieluch na zawsze.
Zastanawiając się, czy to już czas, żeby odpieluchować dziecko, warto zadać sobie pytania:
- Czy maluch utrzymuje suchą pieluchę przez około 2 godziny, na przykład po drzemkach?
- Czy jest w stanie samodzielnie siadać i wstawać bez podparcia?
- Czy jest w stanie zrozumieć proste polecenia?
- Czy potrafi komunikować potrzebę skorzystania z toalety przy pomocy słów lub mimiki czy gestów?
- Czy zdarza mu się sygnalizować dyskomfort, gdy pieluszka jest brudna?
- Czy interesuje się, co dzieje się w łazience, gdy korzystają z niej inni domownicy?
Poinformuj wszystkich o zmianie!
Decyzja, kiedy nauczyć dziecko siadania na nocnik musi być świadoma, a w proces włączeni wszyscy członkowie rodziny. Dobrze jest poinformować o tych planach opiekunów dziecka w żłobku lub przedszkolu, uprzedzić dziadków i odwiedzające nas osoby w mieszkaniu.
Kiedy odpieluchowanie wydaje nam się nareszcie realne, nie powinniśmy nigdy dziecka wyśmiewać, czy złościć się na nie, gdy po raz kolejny nie zdąży do toalety. Unikaj słów, które w negatywny sposób odnoszą się do potrzeb fizjologicznych.
Bądź wyrozumiałym rodzicem, gdy uczysz dziecko korzystać z nocnika
Chwila, od kiedy sadzać dziecko na nocnik, może nadejść niespodziewanie lub przesunąć się w czasie, nawet gdy przez kilka dni maluch nie potrzebował już pieluchy. Nawet kiedy odpieluchowanie trwa kilka tygodni lub miesięcy, nagła choroba, skok rozwojowy lub wyjątkowe zdarzenie w życiu maluszka mogą sprawić, że znów trzeba będzie wrócić do pieluchowania.
Wymagające odpieluchowanie zdarza się w sytuacjach stresowych, gdy nasz smyk idzie do nowego przedszkola lub tęskni za którymś z rodziców. Z tego względu nie warto niczego przyspieszać, by moment, od kiedy nocnik zastąpi pieluchę, przyszedł w pełni naturalnie.
Zobacz też: Co na odparzenia po pampersach? Podpowiadamy, jak sobie z tym radzić!
Jak nauczyć dziecko sikać do nocnika?
Niestety nie istnieje jeden uniwersalny sposób, aby szybko i bezproblemowo zamienić pieluchy na nocnik. U niektórych dzieci wystarczy zdjęcie pieluchy i obserwowanie, gdy maluch zaczyna zachowywać się nietypowo. W momencie, gdy szykuje się do oddania moczu, można szybko posadzić go na nocniku, a potem pochwalić, że udało mu się skorzystać z nocnika.
Zaangażuj dziecko w wybór nocnika
Nim pomyślimy o tym, jak przekonać dziecko do nocnika, trzeba wybrać odpowiedni model. Już w ten etap warto zaangażować pociechę. Dlaczego? To daje maluchowi poczucie sprawczości. Wie, że samodzielnie mógł wybrać coś dla siebie. Z pewnością zwróci uwagę przede wszystkim na kolor i wzór. Gdy nocnik będzie mu się po prostu podobać, jest większa szansa, że chętniej z niego skorzysta.
Wspólne wybieranie nocnika buduje pozytywne nastawienie do tego przedmiotu. Warto dać maluchowi 2 czy 3 propozycje i zapytać, którą woli. Dzięki temu rodzic może zwrócić uwagę na aspekty praktyczne, a maluch na estetykę. Nocnik powinien pozwalać na przyjęcie zdrowej pozycji kucznej, w której kolana znajdują się wyżej niż biodra, co ułatwia wypróżnianie. Produkt powinien więc być dość niski.
Trzeba też zwrócić uwagę na stabilność – antypoślizgowe elementy na spodzie sprawią, że nocnik nie będzie przesuwał się po podłodze. To szczególnie ważne, jeśli ma stać w łazience, gdzie podłoga jest często wyłożona bardzo gładkimi, a więc dość śliskimi płytkami. Dobrze też przyjrzeć się rozwiązaniom, które ułatwiają czyszczenie. Pomocna jest dwuczęściowa konstrukcja – oprócz podstawy składa się na nią wkładka. Dzięki niej łatwiej opróżnić nocnik. Ważne, żeby sprawdzić, czy wkładka nie przesuwa się zbyt łatwo.
Przed rozpoczęciem nauki korzystania z nocnika dobrze jest też wraz z pociechą wybrać dla niego miejsce. Najlepsza będzie oczywiście łazienka.
Wykorzystaj zabawki i książeczki, by nauczyć dziecko korzystać z nocnika
Pamiętaj, że dzieci uczą się poprzez naśladowanie. Właśnie dlatego warto zdecydować się na pomoc książeczek. Pozwalają oswoić się z tematem bez presji, podczas wspólnego spędzania czasu z rodzicem. Warto czytać je z pociechą nie tylko w trakcie dnia, gdy chcesz zachęcić dziecko, żeby usiadło na nocnik, lecz także wieczorami, w spokojnej atmosferze.
Książeczki w tej tematyce są pełne kolorowych obrazków, które przyciągają uwagę pociechy, natomiast z przedstawionymi w nich postaciami maluch będzie mógł się identyfikować. Bohaterowie również dopiero oswajają się z nocnikiem i uczą słów związanych z samodzielnym załatwianiem potrzeb fizjologicznych. Podczas wspólnego przeglądania kolorowych książeczek maluch ma okazję poznać słownictwo potrzebne mu, żeby zakomunikować, że chce usiąść na nocnik.
Nauka korzystania z nocnika przy pomocy książeczek to nie tylko samo ich czytanie, lecz także angażowanie pociechy w przedstawioną w nich historię. Warto wplatać w opowieść pytania do dziecka. Dobrze jest podkreślać, że bohater opowieści jest dumny, gdy uda mu się skorzystać z nocnika.
Zabawa to dla pociechy sposób na naukę nowych umiejętności czy ról społecznych. Doskonale sprawdzi się również, kiedy zastanawiamy się, jak przekonać dziecko do nocnika. Podczas procesu odpieluchowania przyda się ulubiona maskotka czy lalka. Maluch będzie towarzyszył im podczas siadania na nocniku, używania papieru, mycia rąk. W ten sposób poznaje pewien scenariusz, sekwencję kolejnych działań, co może go zainspirować do ich odtworzenia.
Majtki trenningowe
Innym pomocnym narzędziem są tzw. majtki treningowe, które Twój maluch może nosić jak zwykłe majtki lub pieluchę. Dzięki nim dziecko czuje, że “bielizna” jest mokra, ale same majtki nie chłoną wilgoci tak samo, jak tradycyjna pielucha. Treningowe majtki pochłaniają małą ilość moczu, co pozwala uniknąć przemoczenia całego ubranka, ale jednocześnie maluch odczuwa nieco dyskomfortu. Są pomocne, gdy trening czystości przeprowadza się również na zewnątrz, na przykład w podróży.
Pochwały i zachęty
Wymagające odpieluchowanie może potrzebować zzastosowania wielu sposobów jednocześnie. Chwalenie maluszka, gdy zdążyło usiąść na czas na nocniku albo wykorzystanie nocnika, który zachęca do jego użytkowania wesołymi kolorami, a nawet wesołą melodyjką. Każdy z tych trików jest dobry, o ile prowadzi do sukcesu, bez zmuszania dziecka i wywierania na nim presji.
Jeżeli maluch nie chce siadać na nocnik, a lubi naśladować rodziców lub starsze rodzeństwo, możesz zastąpić nocnik specjalną nakładką na toaletę oraz stołeczkiem, który ułatwi bezpieczne wejście na nią. Warto korzystać z praktycznych i nowoczesnych akcesoriów dostępnych na rynku, które dostarczą więcej przyjemności w byciu rodzicem.
Pochwały i zachęty mają pozytywny wpływ na trening czystości. Dziecko będzie chętniej korzystać z nocnika, jeśli zobaczy, że to wiąże się z radością i dumą rodzica. Ważne, żeby doceniać nie tylko próby zakończone sukcesem, ale już same starania, na przykład gdy maluch zakomunikuje potrzebę. Co z nagrodami? Niektórzy stosują między innymi naklejki. Warto jednak pozostać przy pochwałach, żeby nie doprowadzić do sytuacji, w której pociecha chętnie siada na nocnik tylko po to, żeby dostać kolejną naklejkę, a nie zwraca uwagi na swoje potrzeby.
Kiedy sadzać dziecko na nocnik, gdy rozpoczynacie trening?
Tłumaczenie maluchowi, do czego służy nocnik, a także czytanie z nim książeczek na ten temat i angażowanie w zabawę lalki czy misia to dobry sposób na pierwszy etap tak zwanego treningu czystości. Kolejnym powinno być zachęcanie malucha do siadania na nocnik, co warto robić w określonych porach. Kiedy?
Idealnym momentem będzie poranek, gdy zwykle pęcherz jest pełny. Warto też proponować maluchowi, żeby siadał na nocnik po posiłku oraz przed snem, a poza tym przyglądać się sygnałom takim, jak kucanie czy przerywanie zabawy. Dobrze jest dbać o regularność, ale próby namawiania nie mogą być zbyt częste. Nieustanne powtarzanie „chcesz na nocnik?” może stać się dla malucha męczące.
Jeśli dziecko siedzi na nocniku, ale nie sika, nie przedłużaj i pozwól mu wstać. Krótka próba wystarczy – następne okazje pojawią się przecież jeszcze w ciągu dnia. Przetrzymywanie na siłę może sprawić, że dziecko się zniechęci, a nocnik będzie mu się kojarzył z długą przerwą od zabawy i niejako karą.
Regularne zachęcanie o określonych porach to sposób, żeby wytworzyć u dziecka nawyk.
Odpieluchowanie nocne
Może okazać się jeszcze większym wyzwaniem i z pewnością wymaga od rodziców cierpliwości. W ciągu dnia maluch musi zacząć świadomie korzystać z nocnika, natomiast w nocy ważne staje się kontrolowanie pęcherza tak, żeby pieluszka była o poranku sucha. Kiedy rozpocząć odpieluchowanie nocne? Gdy pociecha radzi sobie już z korzystaniem z nocnika w ciągu dnia.
Zachęcaj maluszka, żeby zrobił siku tuż przed snem. Niech dziecko ma łatwy dostęp do nocnika również w nocy. Dobrze, żeby znajdował się w łazience na tym samym piętrze co pokój, w którym pociecha śpi. Większość dzieci jest w stanie nauczyć się korzystać z nocnika w dzień i w nocy do 5. roku życia. To czas, w którym do nocnego moczenia się dochodzi już coraz rzadziej. Trzeba jednak pamiętać, że pojedyncze wpadki zdarzają się nawet sześcio- czy siedmiolatkom. Jeśli w tym wieku dochodzi jednak do regularnego moczenia się w nocy, warto skonsultować to z pediatrą.
Co zrobić, gdy dziecko nie chce siadać na nocnik?
Gdy uważasz, że to dokładnie ten czas, kiedy dziecko jest gotowe na nocnik, możesz pomóc sobie w procesie odpieluchowania poprzez czytanie dziecku odpowiednich książek na temat ludzkiego ciała i pożegnania się z pieluszką. Zdarza się, że maluch w trakcie lektury zadaje pytania, które stają się naturalną okazją do wytłumaczenia smykowi, że samodzielne korzystanie z toalety może być powodem do satysfakcji. Nawet jeśli maluch jeszcze nie mówi, z pewnością bardzo wiele rozumie, a proces odpieluchowania staje się dla niego o wiele prostszy. Co zrobić, kiedy dziecko nie chce siadać na nocnik?
Ogranicz stres maluszka
Zastanawiasz się kiedy uczyć dziecko siadania na nocnik? Z pewnością nie powinien to być okres intensywnych zmian w jego życiu. Koniecznie zróbcie to w zaciszu swojego domu, a w pierwsze dni bez pieluchy ograniczcie odwiedziny osób, które mogą malucha stresować lub powodować, że będzie zbyt zaabsorbowane spontaniczną zabawą.
Najlepszym dniem wydaje się być piątek i kilka weekendowych dni, które spędzicie w spokojnej, rodzinnej atmosferze. W taki dzień skróć czas spaceru, ogranicz ilość zewnętrznych bodźców i pozwól, by maluch czuł się jak najbardziej zrelaksowany.
Trzeba też zwrócić uwagę na komfort pociechy. Być może unika nocnika, bo jest zbyt zimny, niestabilny czy za wysoki.
Daj czas sobie i dziecku
owolne odpieluchowanie wiąże się też z wieloma godzinami wspólnych rozmów. Tłumacz wielokrotnie dziecku, dlaczego nie będzie już nosić pieluszki, jak fajnie jest korzystać z nocnika i podkreślaj jego samodzielność. Jeżeli w domu jest starsze rodzeństwo, być może Twój maluch zechce brać z niego przykład i nauka potrwa krócej. U starszych dzieci atrakcyjne bywa wspólne kupowanie pierwszej „dorosłej” bielizny, kolorowych majtek lub bokserek z ulubionymi postaciami z bajek.
Aby Twoja pociecha szybciej nauczyła się korzystać sama z toalety, być może warto ustawić nocnik w dziecięcym pokoju lub kilku pomieszczeniach, by maluch zdążył skorzystać z niego na czas. Do tego wygodna odzież i spodnie, które łatwo zdjąć, a potem ubrać – zapewnij malcowi swobodę i motywuj go do działania.
Pamiętaj, że opór przed siadaniem na nocnik nie jest wynikiem złośliwości. Jeśli dziecko odmawia konsekwentnie, możliwe, że nie jest jeszcze gotowe na taką zmianę w życiu. Nigdy nie stosuj negatywnych porównań, mówiąc np. „twojemu bratu udało się szybciej nauczyć korzystać z nocnika”. Ważne, żeby podkreślać, że każdy uczy się w swoim tempie, a ważne są nawet małe sukcesy.
Odpieluchowanie czyli kolejny krok w dorosłość
Odpieluchowanie dziecka to obok nauki samodzielnego chodzenia, jedzenia stałych posiłków i umiejętności wypowiadania pierwszych słów niezwykle ważny krok Twojego dziecka w procesie dorastania. Nauka nocnika w 7 dni? To raczej niemożliwe. W praktyce bywa tak, że maluch potrzebuje nawet kilku miesięcy, by w pełni pożegnać się z pieluchą, zwłaszcza w nocy i podczas drzemek w dzień.
Zmiana pieluchy na nocnik dzieli się na etapy i czasami po kilku udanych dniach konieczny jest niewielki krok wstecz, by osiągnąć pełny sukces. Z tego względu dobrze mieć ze sobą zapasową pieluchę nawet wtedy, gdy od kilku tygodni Twój smyk idealnie radzi sobie ze swoim nocnikiem.
Pożegnanie z pieluchą jest możliwe przy pełnej gotowości dziecka na zmiany. Nie ma konkretnej daty, od której powinieneś zacząć proces odpieluchowania, dlatego warto obserwować swojego maluszka i podążać za jego potrzebami – oszczędzisz dzięki temu stresu zarówno sobie, jak i dziecku. Aby pielucha szybko stała się wspomnieniem, zapoznaj się z szeroką ofertą naszego sklepu i wybierz dla pociechy produkty, które będą dla niego bezpieczne i w pełni funkcjonalne. Dzięki temu każdy dzień będzie upływał pod znakiem zadowolenia, a Twój malec będzie czerpał radość z samodzielności i odważnie odkrywał otaczający go świat!
